Toets "Enter" om naar de inhoud te gaan

Rob Smits Posts

𝗕𝗼𝗲𝗸𝗿𝗲𝘃𝗶𝗲𝘄: 𝗞𝗼𝗽𝘇𝗼𝗿𝗴𝗲𝗻 𝗲𝗻 𝗱𝗲 𝗺𝗼𝗲𝗱 𝗼𝗺 𝘁𝗲 𝗱𝘂𝗿𝘃𝗲𝗻 𝗱𝗲𝗻𝗸𝗲𝗻

Iedereen kent ze: momenten waarop je hoofd overloopt. Gedachten die blijven malen, zorgen die zich opstapelen. Soms groot en dreigend, soms sluimerend op de achtergrond. Je probeert ze te negeren, maar de denkspier blijft maar draaien.

In zijn boek Kopzorgen beschrijft Jan van Halst die worsteling op een manier die verder gaat dan sport. Vijftien jaar lang was hij profvoetballer bij onder andere FC Twente en Ajax. Met die laatste club werd hij landskampioen en won hij de KNVB-beker. Toch is Kopzorgen geen succesverhaal, maar een zoektocht naar mentale veerkracht.

Van Halst neemt de lezer mee door kleedkamers, bestuurskamers en vooral door het hoofd van een man die zichzelf probeert te begrijpen. Hij schrijft over prestatiedruk, verwachtingen en de angst om te falen. Over de moed die nodig is om je kwetsbaar op te stellen in een wereld die draait om winnen. Zijn advies is eenvoudig, maar krachtig: train je hoofdspier. Leer omgaan met je gedachten, in plaats van erdoor geleid te worden.

De hoofdspier en de durfspier

Wat dit boek bijzonder maakt, is de link met Durven is te doen.
Durf gaat niet over stoerheid of risico’s nemen, maar over bewustwording. Over de moed om eerlijk naar jezelf te kijken, ook als dat ongemakkelijk is.

In dit boek beschrijft Van Halst (net zoals in mijn boek) in drie stappen:
1. Bewustwording – eerlijk zien wat er speelt.
2. Dragen – niet vechten tegen wat er is, maar het toelaten.
3. Zagen – in actie komen, iets veranderen.

Van Halst beschrijft in feite dezelfde beweging. Hij laat zien dat het niet helpt om kopzorgen weg te drukken, maar dat het juist kracht vraagt om ze te erkennen en ermee te werken. De hoofdspier wordt sterker door oefening – net als de durfspier.

Durven in een wereld van verwachtingen

De voetbalwereld is bij uitstek een omgeving vol druk en oordeel. Toch is die context universeel herkenbaar. Ook in organisaties, onderwijs en persoonlijke relaties proberen we te voldoen aan verwachtingen van anderen. Dat kost energie, want doen alsof vergt inspanning.

Durf betekent dan: stoppen met voldoen. Niet langer doen alsof. Eerlijk zijn – tegen jezelf en tegen de mensen om je heen.
Van Halst laat zien dat kwetsbaarheid geen zwakte is, maar kracht. Dat je pas werkelijk invloed hebt wanneer je niet langer wordt bepaald door wat anderen van je vinden.

Wie leert omgaan met zijn hoofd, verandert niet alleen zijn eigen leven, maar ook dat van mensen om zich heen. Een aanrader voor iedereen die soms te veel in zijn hoofd zit, moeite heeft met prestatiedruk of wil ontdekken hoe kwetsbaarheid kan leiden tot kracht.

Reageer

Leesvoer Voor Durvers: Atomic Habits & Durfstappen

Leesvoer voor durvers

Boeken die prikkelen, inspireren en aanzetten tot actie.

In Leesvoer voor durvers deel ik boeken die mij raken, uitdagen of aan het denken zetten. Geen droge samenvattingen, maar de inzichten die bij mij bleven hangen en die jou misschien ook in beweging zetten.

Titel & auteur: Atomic Habits & Durfstappen – James Clear & Rob Smits

Onlangs las ik ‘Atomic Habits’ van James Clear en koppelde zijn inzichten aan durfstappen.

Durfstappen zijn klein, maar geven je het gevoel dat je controle hebt over jouw leven. – Rob Smits

Veranderen vraagt niet om groots en meeslepend. Veranderen begint klein. In mijn werk met leiders, professionals en studenten zie ik keer op keer: het zijn niet de eenmalige doorbraken, maar de herhaalde, bewuste durfstappen die het verschil maken. Dat is precies waar Atomic Habits van James Clear over gaat.

Hieronder deel ik 10 krachtige inzichten uit zijn boek – en hoe jij ze kunt gebruiken om moedigere gewoontes te ontwikkelen.


1. Kleine stappen, groot effect

“Elke dag 1% beter worden, maakt je na een jaar 37 keer beter.”

Een durfstap hoeft niet groot te zijn. Integendeel: kleine, consistente handelingen hebben op de lange termijn meer impact dan éénmalige transformaties. Begin klein. Kies één gewoonte. En herhaal.

2. Je gewoontes bepalen je toekomst

“Met dezelfde gewoontes krijg je dezelfde resultaten. Met betere gewoontes is er van alles mogelijk.”

Als je wil dat jouw leven, werk of relaties veranderen, begin dan bij je dagelijkse patronen. Wat doe je iedere dag – en durf je daar bewust van af te wijken?

3. Identiteit vóór resultaat

“Je stijgt niet tot het niveau van je doelen. Je valt terug naar het niveau van je methodes.”

Durven is geen eenmalige daad. Het is wie je bent. Elke keer dat jij een kleine, moedige keuze maakt, bewijs je aan jezelf: ik ben iemand die durft. En dat maakt het makkelijker om het morgen weer te doen.

4. Geduld loont

“Doorbraakmomenten zijn vaak het resultaat van vele kleine handelingen die eraan voorafgingen.”

Verwacht geen instant succes. Je durf groeit in stilte, onder de oppervlakte. Blijf oefenen. Oefenen. Oefenen. Juist wanneer je het gevoel hebt dat er niets gebeurt.

5. Richt je omgeving slim in

“De omgeving is de onzichtbare hand die menselijk gedrag beïnvloedt.”

Maak het makkelijk om dapper te zijn. Leg je hardloopschoenen klaar. Zet je telefoon op stil tijdens moeilijke gesprekken. Bouw je omgeving om je goede gewoontes heen.

6. Maak het aantrekkelijk

“Hoe aantrekkelijker een mogelijkheid is, hoe waarschijnlijker dat het een gewoonte wordt.”

Koppel je durfstap aan iets wat je fijn vindt. Bijvoorbeeld: na elk spannend telefoontje trakteer je jezelf op een kop thee of een wandeling. Zo leert je brein: durven voelt goed.

7. Herhaling is koning

“De meest effectieve manier van leren is oefenen, niet plannen.”

Durven wordt pas vanzelfsprekend als je het blijft doen. Niet denken over verandering, maar doen. Tel elke actie als een overwinning.

8. Gebruik ‘als-dan’-scripts

“Als dit gebeurt, dan doe ik dat.”

Maak van durven een automatisme. Bijvoorbeeld: Als ik twijfel, dan stel ik één krachtige vraag. Of: Als ik ‘s ochtends opsta, dan schrijf ik één durfstap op voor vandaag.

9. Focus op het proces, niet alleen het doel

“Resultaten gaan om wat je krijgt. Processen draaien om wat je doet. Identiteit gaat over waar je in gelooft.”

Je wordt niet moedig door een doel te halen. Je wordt moedig door moedig te doen – elke dag opnieuw. Focus op de acties die je vandaag dichter bij je gewenste identiteit brengen.

10. Vier het succes – ook het kleine

“Wat meteen beloond wordt, wordt herhaald.”

Een gewoonte blijft hangen als ze bevredigend voelt. Vier het elke keer dat je durft. Zeg het hardop. Schrijf het op. Deel het met iemand. Beloon jezelf. Maak zichtbaar wat er gelukt is.


Tot slot: Durf is te doen

James Clear sluit zijn boek af met de woorden: “De beste versie van jezelf worden vereist dat je je overtuigingen steeds opnieuw herziet.” Dat raakt aan waar ik in geloof. Durven is niet alleen doen – het is worden. Stap voor stap. Overtuiging voor overtuiging. Gewoonte voor gewoonte.

Wil jij nieuwe gewoontes ontwikkelen die écht bij jou passen? Begin dan niet met grote plannen. Begin met één durfstap. En kijk waar het je brengt.


👉 Wil je meer weten over mijn coaching of training op het gebied van gedragsverandering en durf? Bekijk mijn aanbod op www.rob-smits.nl of neem contact op voor een kennismaking.

Reageer

Boekreview: Durven springen – zelfs als het niet mag

In zijn boek Superschool beschrijft Erik van ’t Zelfde hoe hij ooit op een koude dag bij een waterval stond. Zijn broers sprongen het ijskoude water in. Hij bleef staan. Bang. Twijfelend. Tot zijn vader zacht zei:

“Iemand die zichzelf overwint, is moediger dan een generaal die een stad inneemt.”

Die zin bleef in zijn hoofd wonen. En uiteindelijk sprong hij. Niet alleen daar – maar ook later, telkens weer, in zijn werk, zijn keuzes, zijn onderwijs.

Het raakte me, want dit is precies waar mijn boek Durf is te Doen over gaat. Niet over roekeloosheid of bravoure, maar over die momenten waarop je weet: dit is spannend, dit mag misschien niet, dit lijkt onmogelijk — en toch doe ik het, omdat het klopt.

“Ook als het niet kan en ook als het niet mag, doe ik het toch,” schrijft Van ’t Zelfde. “De enige vraag die voor mij van belang is: is dit in het belang van mijn leerlingen en collega’s?”

Ik herken dat. In onderwijs, leiderschap en het leven zelf moet je soms kiezen voor het onlogische, het onveilige, het nieuwe. Niet omdat het makkelijk is. Maar omdat het nodig is.

Controle of vertrouwen?

Wat me raakt in Superschool, is de scherpte waarmee Van ’t Zelfde beschrijft hoe het onderwijs stikt in controle, maar snakt naar vertrouwen:

“Het bestaande hoeft zich nooit te verdedigen. Het nieuwe moet zich constant verantwoorden.”

“We eisen torenhoge resultaten, terwijl we niet leveren wat nodig is om die resultaten te halen.”

Het is precies deze paradox waar zoveel leraren, schoolleiders én studenten dagelijks in vastlopen. We hebben mensen nodig die durven te breken met systemen die niet werken. Die zeggen: “Ik volg de procedures – tenzij ze mijn mensen belemmeren.” Of zoals Van ’t Zelfde het in een crisis cynisch formuleert:

“Ja, laten we vooral de volgorde aanhouden en de procedures volgen.”

In de praktijk: Haagse Hogeschool

Als freelance docent bij de Haagse Hogeschool werk ik binnen het M&O-track met studenten aan thema’s als leiderschap, samenwerken en veranderen.

Wat ik ze probeer mee te geven? Dat durven niet betekent dat je geen angst kent — maar dat je leert handelen mét die angst. Dat je leert kritisch te denken én verantwoordelijkheid neemt. Niet vanuit het systeem, maar vanuit jezelf.

Studenten voelen feilloos aan of je zelf gelooft wat je zegt. En dus probeer ik, ook daar, telkens weer: te springen.

De essentie: durven voor wie je het doet

Iedereen heeft die ene docent. Die ene die je raakte. Die het verschil maakte.

Die sprong. Voor jou.

Wat als we leiderschap in het onderwijs weer terugbrengen naar de kern: niet het naleven van protocollen, maar het nemen van moedige beslissingen — in het belang van studenten. Wat als we mensen ondersteunen om te springen, juist als het spannend is?

Durf is te Doen – ook in het hoger onderwijs

Durven betekent: doen ondanks je twijfel. Niet omdat je alles zeker weet, maar omdat je weet waar je het voor doet. Superschool en Durf is te Doen spreken dezelfde taal. Die van moed, van betrokkenheid, van rebellie met een reden.

Laten we dus ruimte maken voor lef. Voor creativiteit. Voor mensen die springen — en anderen meenemen!

Benieuwd naar het boek Durf is te Doen?

Bekijk het hier: www.bureauvoordurf.nl/durfistedoen

Wie was die ene docent die voor jou het verschil maakte?

#DurfIsTeDoen #Superschool #Onderwijs #Leiderschap #M&O #HaagseHogeschool #Moed #DurvenDoen #HBO #Vrijdenkers

Reageer

Wat vraagt het om te durven leiden? Een podcastgesprek over triggers, waarden en kwetsbaarheid. Van Taco Visser, met Rob Smits, Laura Struijk & Josefien Kemper

Wat betekent het om écht moedig te leiden? In deze aflevering ben ik in gesprek met Laura Struijk en Josefien Kemper van Inspiratiebureau Struijk & Kemper onder leiding van Taco Visser.

Samen duiken we in het thema “Leiden met moed” – met als leidraad de boeken Durf is te doen! (van mijzelf) en “Dare to Lead” van Brené Brown, waar Laura en Josefien vanuit werken.

Ik vertel over mijn eigen reis: van Amsterdamse lefgozer naar oefenmeester in durven. Voor mij draait durven om meer dan impuls en bravoure. Het gaat om het ontwikkelen van moed én moreel kompas – durf als samengaan van impulskracht én waardekracht. Over het herkennen van een innerlijke trigger, en die leren te vertragen tot een bewuste keuze: wat wil ik echt doen, en waarvoor wil ik staan?

“Durf begint als impuls, maar wordt pas leiderschap als je durft te vertragen en kiezen vanuit je waarden.”
– Rob Smits

Laura vat het mooi samen: *“Fear the fear and do it anyway.”* Vanuit hun ervaring als leiderschapstrainers laten zij en Josefien zien hoe moed, kwetsbaarheid en vertrouwen onmisbare bouwstenen zijn voor betekenisvol leiderschap. We bespreken Brené Browns BRAVING-principe, psychologische veiligheid (Amy Edmondson) en het belang van werken vanuit je waarden, je “why”.

“Fear the fear and do it anyway.”
– Laura Struijk

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de schoolleidersopleiding van ATTC, onderwijsadviesbureau School Matters en rustplek De Vallei van het Goede Leven.

➡️ Luister nu hier

en laat je inspireren om het leiderschap in jezelf (opnieuw) aan te kijken – met moed, met hoofd én hart.

 

 

Reageer

Boekreview – Hooghouden. Denken over voetbal⚽ Voor wie durft te denken in plaats van te scoren.

Zoals velen jullie wellicht weten ben ik een Ajax supporter. Geen fan. Een supporter. Dus vraag ik mezelf af: wat is er meer naast dit gevoel, deze club, het spel, de spelers, de tactiek en techniek? Het denken! Je gaat het pas zien als je het doorhebt. Dus vandaar dit boek.

In *Hooghouden* verkennen René ten Bos en Peter Henk Steenhuis het voetbal als filosofisch speelveld. Niet om een nieuwe spelregel te introduceren of een analyse van de 4-3-3 opstelling te geven, maar om te laten zien dat voetbal meer is dan een sport. Het is een spiegel van het menselijk bestaan, een plek waar irrationaliteit, ijdelheid, hoop en betekenis samenkomen.

De auteurs beschouwen voetbal als een:

“levensfilosofische keuze”.

Het spel is niet alleen fysiek, maar ook existentieel: het laat zien hoe mensen omgaan met onvoorspelbaarheid, verlies, roem, vergissingen, en verlangen. Voetbal is zowel heilig als plat, doordrenkt van betekenis maar ook weerloos tegen het absurde. Daarmee fungeert het spel als een metafoor voor de complexiteit en tegenstrijdigheid van het leven zelf.

Ze introduceren het idee van:

“intelligent gelul”

– de eindeloze discussies over het spel die tegelijk nergens én overal over gaan. Hieruit blijkt: denken over voetbal ís denken over onszelf. Waarom raakt een tackle ons zo diep? Wat zegt een gemiste penalty over onze kijk op falen?

Koppeling met “durven”

Wat dit boek bijzonder maakt, is de filosofische oproep tot durf. Durf om te denken. Durf om buiten vaste structuren te treden, om het spel en het leven niet als vastomlijnde patronen te zien, maar als open vragen. Als supporter is dat een echte uitdaging!

Durven betekent hier:
– De bal niet controleren, maar juist ruimte geven aan wat er kan gebeuren.
– Niet alles willen verklaren, maar ook de chaos toelaten.
– Erkennen dat betekenis niet altijd maakbaar is – maar wel voelbaar.

Zoals spelers op het veld risico’s moeten nemen – een onverwachte pass, een schot van afstand – zo vragen Ten Bos en Steenhuis de lezer om filosofische risico’s te nemen. Durven twijfelen. Durven kijken naar wat je liever overslaat. Durven denken buiten het keurslijf van logica en nut.

*Hooghouden* is een uitdagend en soms speels boek dat voetballiefhebbers én filosofen zal aanspreken. Maar belangrijker nog: het is een pleidooi voor het herwaarderen van het spel – als levensvorm.

Wie durft, zal ontdekken dat voetbal ons veel kan leren. Niet over winnen of verliezen, maar over het bestaan zelf.

Reageer

Boekreview: “Wat maakt een verzetsheld?” van Rutger Bregman over durf in het verzet – het verhaal van Arnold Douwes. #watzoujijdoen?

Wat maakt dat iemand het durft om in het verzet te gaan?

Is dat niet het echte durven? In oorlogstijd jezelf inzetten voor anderen ondanks de risico’s en gevaren? In zijn boek “Morele ambitie” (zie ook mijn blog: https://rob-smits.nl/durf-morele-ambitie-in-actie/) refereerde Bregman al aan de Jodenredders Arnold Douwes en Johannes Post.

In dit boekje over Arnold Douwes, een man die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aansloot bij het Nederlandse verzet, staat het thema durf wat mij betreft centraal. Douwe, die zich in de verzetsgroep van Johannes Post bevond, toont zowel fysieke als morele moed door zich actief tegen de bezetters te verzetten. Hij verspreidt illegale blaadjes en saboteert zoeklichten, en wordt uiteindelijk de rechterhand van Johannes Post. Zijn verhaal is niet alleen een indrukwekkend voorbeeld van fysieke durf, maar ook van de morele moed die nodig was om tegen de stroom van passiviteit in te gaan en tegen de autoriteiten te strijden.

Ik vond het interessant om te lezen wat Douwes en Post deden om anderen zo ver te krijgen dat zij het aandurfden om onderduikers op te nemen. Eerst een verleiding naar een kleine stap om vervolgens de ander mee te nemen om meer te doen.

Durven gaat ook met kleine stappen, het is oefenen, oefenen en oefenen.

Het boek gaat verder dan alleen de gebeurtenissen rond Douwe en biedt diepere inzichten in wat verzetshelden dreef. Bregman haalt Samuel Oliner’s onderzoek aan, dat de psychologie van verzetsmensen onderzoekt. Oliner ontdekt dat helden vaak gedreven worden door een sterke overtuiging (meegekregen vanuit de opvoeding) en bereid zijn om grote risico’s te nemen voor hun idealen, zelfs als dat hun leven op het spel zet. Het verzet vroeg van de betrokkenen niet alleen om fysieke actie, maar ook om het vermogen om met emoties om te gaan en zelfstandig te handelen in gevaarlijke omstandigheden.

Rechtvaardigheid komt niet vanzelf, zegt Bregman, maar vereist moed en actie, zelfs wanneer het resultaat onzeker is. De Jodenredders in het boek, waaronder Douwe, hadden vaak een sterk rechtvaardigheidsgevoel ontwikkeld door een gelukkige jeugd en liefdevolle opvoeding. Dit wijst op het belang van een moreel kompas dat hen in staat stelde om moeilijke, gevaarlijke keuzes te maken in tijden van extreme onzekerheid. Het boek benadrukt dat moed vaak niet een aangeboren eigenschap is, maar voortkomt uit opvoeding en de normen die mensen meegeven in hun jeugd.

Naast de ouders vervullen ook leerkrachten een essentiële rol bij het ontwikkelen van durf.

Helden zijn vaak gewone mensen zijn die onder uitzonderlijke omstandigheden buitengewone moed tonen. Moed en durf blijken geen zeldzame eigenschappen, maar capaciteiten die in iedereen schuilen, vooral wanneer de omstandigheden het vereisen. Het boek geeft ons de vraag mee wat wij zouden doen in soortgelijke situaties, en laat zien dat moed vaak uit onszelf kan komen wanneer we geconfronteerd worden met onrecht.

#watzoujijdoen

Reageer

Tek: Van overleven in Bulgarije tot onmisbare collega in Nederland

Op een zonnige dag in 2016 veranderde mijn leven – en dat van Tek – voorgoed. Tek, onze geliefde bedrijfshond, heeft een bijzonder verhaal. Het is een verhaal over overleven, tweede kansen, en hoe hij uiteindelijk mijn trouwe maatje én collega werd.

Een zware start in Bulgarije

Tek begon zijn leven bij een Bulgaarse hovenier die in Nederland werkte. Maar toen zijn baasje ziek werd, vertrok hij samen met Tek terug naar Bulgarije. Daar nam het lot een verdrietige wending. De hovenier overleed, en Tek bleef achter op het erf. In Bulgarije gaan mensen vaak anders om met honden dan we in Nederland gewend zijn. Tek werd aan een ijzeren lijn vastgemaakt, zonder voldoende voedsel en aandacht. Hij moest wekenlang zelf zien te overleven. Hij at wat hij kon vinden: mieren, vogels en alles wat binnen zijn bereik kwam.

Gelukkig had het dorp een paar oplettende bewoners. Vrienden van mij, die in hetzelfde dorp hun tweede huis hebben, zagen Tek. Hij was mager, verwaarloosd, maar toch vol veerkracht. Zij vroegen toestemming om hem mee te nemen en voor hem te zorgen, en gelukkig mocht dat.

Een reis naar Nederland

Toen kwam de volgende uitdaging: een baasje vinden voor Tek. Via Facebook plaatsten mijn vrienden een oproep, en daar zag ik hem. Er waren twee kandidaten, en ik was één van hen. Het enige probleem? Hoe zouden ze Tek naar Nederland krijgen? Een vlucht zou te stressvol zijn voor hem. Dus besloten ze speciaal voor Tek een auto te kopen. Ja, je leest het goed – een auto, alleen voor hem!

Mijn eerste ontmoeting met Tek

Toen Tek in Nederland aankwam, ging ik met hem ‘proeflopen’. Vanaf het eerste moment voelde ik een klik, al was hij destijds een energieke wervelwind. Het was even wennen, maar ik wist: dit wordt mijn hond. En zo begon ons gezamenlijke avontuur.

Tek, mijn trouwe werkmaatje

Nu, jaren later, is Tek een onmisbaar deel van mijn leven én werk. Hij is een vrolijke ziel die mensen graag verwelkomt. Zijn vriendelijke karakter en aanstekelijke energie maken hem een perfecte compagnon tijdens communicatietrainingen die ik geef. Tek speelt een unieke rol in deze trainingen, waarin hij deelnemers helpt om belangrijke lessen over communicatie te ontdekken.

Wat Tek ons kan leren over communicatie

Honden zijn meesters in non-verbale communicatie, en Tek is daarop geen uitzondering. Hij laat mensen zien hoe krachtig lichaamstaal en stemgebruik kunnen zijn. Hier zijn een paar van de oefeningen waarin Tek schittert:

  1. Lichaamstaal: Honden begrijpen onze lichaamstaal beter dan woorden. Tek laat zien hoe belangrijk je houding is in communicatie.
  2. Toon van de stem: Of je nu een warme toon gebruikt of een strenge, Tek voelt het meteen aan. Hij leert deelnemers hoe stemgebruik emoties overbrengt.
  3. Commando’s: Simpele opdrachten zoals “zit” of “kom” laten zien hoe duidelijkheid in communicatie essentieel is, niet alleen voor honden, maar ook in onze dagelijkse interacties.
  4. Oogcontact: Tek reageert sterk op oogcontact, wat mensen helpt te begrijpen hoe belangrijk het is om aandachtig te zijn in gesprekken.
  5. Hallo zeggen: Wil je een band met Tek opbouwen? Ga op zijn niveau zitten, zodat hij je kan besnuffelen. Het is een simpele, maar krachtige les in respect en toegankelijkheid.

Tek: een inspiratiebron

Tek herinnert me er dagelijks aan hoe veerkrachtig en loyaal een hond kan zijn. Hij begon zijn leven in moeilijke omstandigheden, maar is uitgegroeid tot een vrolijke en liefdevolle metgezel. Zijn aanwezigheid maakt niet alleen mijn werk leuker, maar biedt ook een frisse kijk op hoe wij communiceren en verbinden met anderen – mens én dier.

Dus, mocht je ooit een training bij ons volgen, wees voorbereid: Tek zal je hart stelen voordat je het weet!

(Fotograaf: David Hup)

Reageer

Welke 10 ‘durf’- punten neem ik mee na het lezen van “Stuurloos” van Kustaw Bessems?

“Stuurloos” vond ik een krachtige oproep om juist nu systemen en structuren opnieuw vorm te geven. Het legt niet alleen de huidige pijnpunten bloot, maar geeft ook uitdagingen aan en praktische handvatten aan om hoger te mikken op het gebied van rechtvaardigheid, welzijn en gemeenschapszin. Ik vond het een inspirerend boek voor iedereen die verandering niet alleen wil zien, maar ook durft te realiseren.

Welke 10 punten neem ik uit het boek mee?

  1. De waarde van georganiseerde tegenspraak
    Niet verrassend omdat ik zelf in mijn eigen boek ook schrijf over tegenspraak. Het gebrek aan gestructureerde tegenspraak binnen de overheid wordt genadeloos blootgelegd in dit boek. Durven betekent hier niet alleen kritiek toelaten, maar actief een cultuur creëren waarin afwijkende meningen worden gewaardeerd.
  2. Visie als kompas voor de toekomst
    Het boek benadrukt het belang van een langetermijnvisie, groter dan een verzameling beleidsmaatregelen. Na de kabinetten van Rutte en het visieloze huidige kabinet heeft onze samenleving dat echt nodig. Durf betekent hier de moed hebben om voorbij de crisis van vandaag te kijken en koers te houden richting structurele verbeteringen, zoals rechtvaardigheid en welzijn.
  3. Vastgeroeste beeldvorming doorbreken
    De neiging om beslissingen te baseren op vooraf bepaalde narratieven in plaats van op feiten is een grote valkuil. Durven vraagt om een open blik, nieuwsgierigheid en het lef om beelden te corrigeren, zelfs wanneer dat weerstand oproept. Juist nu de ander aanspreken op wat er feitelijk is ofwel een beeld dat gecreëerd is!
  4. Rechtvaardigheid en inclusie organiseren
    Mensen in minderheidsposities leren al vroeg dat er meerdere manieren zijn om naar de wereld te kijken. Het boek pleit ervoor om deze levenswijsheid te omarmen en rechtvaardige besluitvorming te waarborgen door diverse stemmen actief te betrekken. Lees en luister eens naar Tim ’s Jongers over armoede en neem zijn blik ook mee of Milio van der Kamp zie mijn boekreview: https://rob-smits.nl/70-bookreview-misschien-moet-je-iets-lager-mikken-klasse-laat-je-nooit-los-klasse-vormt-wie-je-bent/
  5. Leiderschap dat ongelijk omarmt
    Een goede leider is iemand die zijn of haar eigen ongelijk onderzoekt. Dit vraagt niet alleen om zelfreflectie, maar ook om de moed om macht en ego opzij te zetten ten gunste van een groter belang.
  6. De kracht van gemeenschappen erkennen
    In plaats van top-down beleid te dicteren, laat het boek zien dat gemeenschappen vaak zelf oplossingen vinden. Durf betekent hier het loslaten van controle en vertrouwen op de kracht van samenwerking en saamhorigheid.
  7. Minder, maar beter beleid
    De oproep om als overheid minder zaken ‘heel goed’ te doen in plaats van veel zaken middelmatig, is een voorbeeld van hoger mikken. Het vraagt om moed om prioriteiten te stellen en nee te zeggen tegen alles wat niet essentieel is.
  8. Het ongezegde bespreekbaar maken
    Het boek biedt praktische inzichten, zoals het blootleggen van wat mensen niet zeggen tijdens vergaderingen. Dit is een voorbeeld van durf op relationeel niveau: ruimte scheppen voor ongemakkelijke waarheden.
  9. De rechtsstaat vieren en beschermen
    Het boek roept op om de rechtsstaat niet alleen te beschermen, maar actief te vieren. Dit vergt moed, omdat het vraagt om educatie, rituelen en een gezamenlijke herwaardering van gedeelde waarden zoals vrede en veiligheid.
  10. De noodzaak van rust en reflectie
    In een wereld die continu op snelheid draait, pleit het boek voor het belang van pauze en reflectie. Dit is geen luxe, maar een noodzaak om duurzame oplossingen te vinden. Het lef om rust te nemen is een daad van weerstand tegen de hectiek van oppervlakkige prestaties.

Zoals jullie wellicht organiseer met een aantal anderen debatten bij De Vonk Debat. Op 20 januari interviewt Guido van Beuzekom Kustaw Bessems over het overheidsfalen en hoe dat ons kan raken!

#17 Interview met Kustaw Bessems over de stuurloosheid van ons land

 

Reageer

Samen van 2024 naar 2025! Met stukjes durf enzo…

Het einde van het jaar is in zicht, en daarmee een moment van reflectie en vooruitkijken. Mijn businesscoach, Jeroen Lampe , inspireerde me om een jaaroverzicht te maken: een terugblik op de momenten en mijlpalen die 2024 hebben gekleurd. Dit proces hielp me niet alleen om betekenisvolle hoofdstukken van het afgelopen jaar te herkennen, maar ook om mijn groeicycli als mens en ondernemen in kaart te brengen.

Hier zijn de hoogtepunten die ik heb genoteerd:

De presentatie van mijn boek. Een kroon op jaren van werk en inspiratie.

Een bijzondere ontmoeting met Remco Claassen. Zijn inzichten en energie inspireerden mij.

Mijn eerste grote lezing bij Tallander. Een stap buiten mijn comfortzone die me veel inzichten gaf.

Het afronden van een lastig seizoen voor Ajax. Dit markeerde een hernieuwde focus van de club naar wederopstanding.

Een tattoo zetten met mijn kinderen. Een mooi moment vastgelegd (dank aan Tattoo Daan!).

Het maken van een podcast over Tante Daan. Check: https://open.spotify.com/episode/344iSnVPHACOq79W1SCef1?si=970acc66d359406d

De overdracht van bestuurstaken bij Zpink. Een warme overgang naar een nieuwe generatie woordliefhebbers.

Debatcentrum De Vonk -bijeenkomst in november. Inspirerende gesprekken, onder meer met Eric van der Burg .

Een ademsessie met Peet Donders (Oceanic). Hier ontdekte ik een nieuwe balans tussen begrenzen en ontvangen.

Groeisprongen dankzij Jeroen Lampe. Mijn businesscoach hielp me groeien en stabiel te blijven.

De vereniging Ondernemersvereniging Zaanstad Zuid OVZZ op de kaart zetten. Belangrijke gesprekken gevoerd met stakeholders en de vereniging meer op de kaart gezet.

Zwemmen met mijn zwemmaatjes. Elke keer weer genieten van het koude water (Dank Peet, Taco, Rosa, Berry en Marc).

Borstcrawl-les gevolgd. Samen met Marc Schmidt een nieuwe vaardigheid opgepakt.

Artikelen in NHD. Over Koud Water Zwemmen en mijn bijdrage aan de film Kouwe Koppen (dank Nicole van Damme ).

Voedingspatronen aangepast. Dankzij de begeleiding van Judith Hijne stappen gezet naar een gezondere levensstijl.

Veelzijdige opdrachten uitgevoerd. Voor organisaties zoals ProActief, Erasmus, de VU en de Haagse Hogeschool.

Drie keer een Masterclass Durf in 1 dag gegeven. Deelnemers geïnspireerd om stappen te zetten.

Mooie kerstdagen. Met familie en buren de warmte van het seizoen gedeeld.

Dagelijkse wandelingen met Tek. Het eenvoudige plezier van elke dag in beweging zijn.

Reflecteren en vooruitkijken

Het doornemen van agenda’s, dagboeken, to-do-lijstjes, fotoalbums en notities bracht me niet alleen terug naar de hoogtepunten van 2024, maar toonde ook hoe waardevol het is om stil te staan bij groei. Elk van deze momenten is een ankerpunt, een bewijs van beweging en ontwikkeling.

En ook dat ik niet alleen succesvol kan zijn: we hebben elkaar nodig!

Dankbaar kijk ik uit naar 2025. Nieuwe kansen, uitdagingen en vooral: groei. Wat waren jouw hoogtepunten van 2024? En hoe bereid jij je voor op het nieuwe jaar?

Check mijn oudejaarsdip 2024:

Laten we samen het beste uit 2025 halen.

💪#Reflectie #Groei #Vooruitblik #2025

Reageer

Boekreview: Waarom veranderen (meestal) mislukt van Martin Appelo

In het boek Waarom veranderen (meestal) mislukt biedt gezondheidszorgpsycholoog en gedragstherapeut Martin Appelo een verfrissende, realistische blik op de uitdaging van blijvende gedragsverandering. Voor mijzelf als persoon en als professional een mooi onderwerp.
En….de goede voornemens komen er weer aan!
Appelo stelt dat onze jaarlijkse pogingen om gezonder te leven of slechte gewoontes af te leren vaak stranden door zowel biologische als psychologische factoren die diep in ons brein verankerd zijn. Volgens Appelo geeft de structuur van ons brein een nuchtere verklaring voor waarom veranderen zo moeilijk is — en hij onderbouwt dit met aansprekende voorbeelden en inzichten die mij ook aan het denken zetten. Vanuit een persoonlijk perspectief (bepaalde gewoonten en patronen) en vanuit professioneel perpectief (hoe is durf te bestendigen?).
Herkenbaar ook uit mijn eigen boek is hoe Appelo uitlegt hoe ons gedrag gestuurd wordt door drie “lagen” in het brein: het instinctieve reptielenbrein, dat automatische handelingen aanstuurt; het emotiegestuurde limbische systeem, dat vooral reageert op beloning en straf; en de rationele neocortex, die nadenkt en bewust keuzes maakt.
Appelo geeft aan de neocortex ons theoretisch zou kunnen helpen om op koers te blijven, blijken de instincten en emoties uit de lagere hersengebieden vaak sterker. Ze sturen ons ongemerkt richting oude patronen, waardoor we keer op keer terugvallen in gewoontes die we eigenlijk willen veranderen. Het begin van de verandering begint dus met het doorbreken van de automatismen. In mijn methode doen we dat door de impulskracht (vanuit het limbische systeem) te remmen met een Time Out. En daarna de neocortex bewust in werking te zetten.
Het boek laat ook de vele denkfouten (door Appelo “mindfucks” genoemd) zien die verandering in de weg staan. “wensdenken” — geloven dat het dit keer wél gaat lukken — en “self-serving bias” helpen ons om onszelf niet te zwaar te vallen, maar maakt het tegelijkertijd moeilijk om daadwerkelijk verantwoordelijkheid te nemen en te veranderen. Ik noem dat in mijn boek de “trucjes”.
En durven doe je niet alleen is mijn stelling.
Appelo geeft ook aan dat sociale druk onze neiging om gedrag te rationaliseren versterkt. Dat kan positief en negatief zijn. Iedereen doet immers mee aan bepaalde patronen, zoals vliegen of ongezond eten, wat het makkelijker maakt om onze eigen acties te rechtvaardigen. Volgens Appelo is gedragsverandering mogelijk, maar het vereist dat de drie breinlagen beter samenwerken. Verandering begint bij het ontwikkelen van nieuwe, positieve gewoontes die goed voelen en die aansluiten bij onze persoonlijke doelen en waarden. Hierin ligt echter een pittige uitdaging: duurzame verandering vraagt volgens Appelo realisme, doorzettingsvermogen en soms een flinke dosis zelfinzicht.
Appelo’s stijl is toegankelijk en soms met een vleugje cynisme, wat het boek tegelijkertijd verfrissend en uitdagend maakt. Zijn boodschap is dat blijvende verandering zeldzaam is en veel inspanning vergt, ondanks de overvloed aan zelfhulpboeken en leefstijlprogramma’s. Waarom veranderen (meestal) mislukt relativeert onze jaarlijkse goede voornemens en brengt diepgaande inzichten over de complexiteit van gedragsverandering zonder zweverigheid. Voor lezers die écht willen begrijpen waarom het zo moeilijk is om te veranderen — en bereid zijn om met zichzelf in de spiegel te kijken — biedt dit boek een eerlijke en doeltreffende leidraad.
Reageer